Na pewno każdy spotkał się kiedyś z określeniem „nerwica”. Jest to w istocie jedno z najczęstszych zaburzeń psychicznych, które nie sprowadza się jedynie do tego, że jesteśmy zdenerwowani. Pojęcie jest bardzo szerokie i znano je już w XVIII wieku. Zygmunt Freud powiązał je jednak ściśle z zaburzeniami lękowymi i w takiej postaci jest ono rozpoznawane i leczone do dziś.
Czym jest zaburzenie nerwicowe?
Najprościej mówiąc, nerwica jest to zaburzenie o charakterze lękowym, które cechuje się odczuwaniem silnego niepokoju. Niepokoimy się o samych siebie, o naszych bliskich, możemy mieć wrażenie, że kogoś krzywdzimy, i w związku z tym mieć poczucie winy.
Lęki mogą dotyczyć konkretnej sytuacji, np. przebywania w towarzystwie ludzi. Stąd mówimy o różnych fobiach: fobii społecznej, klaustrofobii (lęk przed zamkniętymi przestrzeniami), arachnofobii (lęk przed pająkami), agorafobii (lęk przed otwartymi przestrzeniami)…
Nerwica występuje u bardzo dużej grupy ludzi, najczęściej w wieku 25-45 lat. Jej przyczyn można upatrywać nawet w czynnikach genetycznych, jednak najczęściej spowodowana jest trudnymi doświadczeniami w dzieciństwie, niestabilną sytuacją osobistą, traumami i tłumionymi emocjami.
Nerwica – najczęstsze objawy
Objawy zaburzeń nerwicowych możemy podzielić na trzy typy: emocjonalne, fizyczne i behawioralne. Do pierwszej grupy zaliczymy wspomniane uczucie niepokoju, lęk, stres, ataki paniki, natrętne myśli. W dłuższej perspektywie nerwica będzie powodować trwałe stany takie jak przygnębienie czy irytacja.
Nerwicę odczuwamy też w naszym ciele. Pocenie się, zawroty głowy, bóle brzucha i problemy ze strony układu pokarmowego, bóle mięśni spowodowane napięciem, drżenie rąk, skoki ciśnienia, kołatanie serca, dreszcze, zmęczenie, zgrzytanie zębów… Stosunkowo łatwo je rozpoznać i powiązać z naszymi lękami.
W końcu mamy też grupę objawów behawioralnych, do których należy przede wszystkim tzw. nerwica natręctw. Chodzi o powtarzające się, natrętne zachowania, którym nie możemy się oprzeć. Taka osoba bywa pedantyczna, sprawdza różne rzeczy wielokrotnie z obawy, że mogła coś przeoczyć, albo znajduje sobie inne, często irracjonalne rytuały, które mają zapewnić jej poczucie bezpieczeństwa.
Jak sobie radzić z nerwicą?
Dobra wiadomość jest taka, że nerwicę można skutecznie leczyć. Nie wymaga to farmakoterapii, choć ta może okazać się pomocna w niektórych przypadkach (np. fobii społecznej połączonej z zaburzeniami depresyjnymi). Kluczowym elementem leczenia jest jednak psychoterapia.
Terapię zaczyna się od rozpoznania przyczyn nerwicy, które jak wspominałam, mogą mieć swoje źródło w odległej przeszłości. Rozmowy i ćwiczenia nie przyniosą natychmiastowego rezultatu, ale konsekwencja w leczeniu w końcu zapewni ulgę, a w dalszej perspektywie może doprowadzić do całkowitego wyleczenia.