W latach 80. Howard Gardner zanegował jednowymiarowe postrzeganie inteligencji. Stwierdził, że IQ to nie wszystko, a nasza inteligencja jest wielowymiarowa. Mamy różne zdolności w wielu obszarach i możemy je dowolnie rozwijać. Tak powstały typy inteligencji. Gardner wyróżnił ich osiem, ale potem dodano jeszcze dziewiąty.
9 typów inteligencji
- Inteligencja językowa – łatwość wyrażania myśli słowem mówionym i pisanym, łatwość nauki języków obcych
- Inteligencja matematyczno-logiczna – logiczne myślenie, rozwiązywanie łamigłówek i zadań matematycznych
- Inteligencja muzyczna – wrażliwość na melodię, rytm, rym, tonację i chęć wyrażania przez nie siebie
- Inteligencja ruchowa – koordynacja ruchowa, sprawność, zręczność, równowaga, pamięć ruchowa
- Inteligencja interpersonalna – umiejętność rozpoznawania uczuć i intencji innych oraz wpływania na ludzi, łatwość kontaktów interpersonalnych
- Inteligencja przestrzenna – rozpoznawanie przestrzeni i jej cech, orientacja w terenie, zdolność planowania przestrzeni
- Inteligencja intrapersonalna – umiejętność rozpoznawania własnych stanów emocjonalnych, potrzeb i obaw
- Inteligencja naturalistyczna – rozumienie natury i jej praw, zamiłowanie do obserwacji roślin i zwierząt
- Inteligencja egzystencjalna – skłonność do refleksji nad życiem i jego sensem, filozofowanie
Jak typy inteligencji wpływają na nasz rozwój?
W zależności od tego, jaki typ (lub typy) inteligencji reprezentujemy, powinniśmy rozwijać nasze konkretne umiejętności i być może wybrać określoną ścieżkę zawodową.
Osoba z inteligencją językową może pracować w biurze tłumaczeń, agencji reklamowej, wydawnictwie, redakcji. Inteligencja matematyczno-logiczna przyda się w zawodach takich jak lekarz, prawnik, księgowy, a także w przedmiotach ścisłych. Osoba z inteligencją muzyczną rzecz jasna powinna rozwijać się w tej dziedzinie.
Przy inteligencji ruchowej na pewno sport, taniec, ale i aktywności wymagające zręczności manualnej będą mocną stroną takiej osoby. Inteligencja przestrzenna za to cechuje architektów, projektantów, artystów, ale i przewodników.
Osoby z inteligencją interpersonalną odnajdą się w pracy w grupie, spełnią się w roli lidera, ale też nauczyciela i w wielu innych zawodach, gdzie ważne są relacje. Inteligencja intrapersonalna za to będzie domeną psychoterapeuty.
Inteligencja naturalistyczna będzie popychała w kierunku zawodu weterynarze, ogrodnika czy rolnika. Natomiast inteligencja egzystencjalna sprawdzi się w karierze naukowej w dziedzinie filozofii, etyki czy teologii.