Psychologia od dawna próbuje rozwiązać zagadkę miłości, opisując na różne sposoby schematy tworzenia się i realizowania elementarnych w ludzkim życiu relacji, które na niej są oparte. Jednym z najważniejszych psychologów, który badał miłość, jest amerykański naukowiec Robert Sternberg. Doszedł on w pewnym momencie do wniosku, że miłość jest jak opowieść. Zobaczmy, jak może wyglądać opowieść o miłości i co zrobić, by miała szczęśliwe zakończenie.
Miłość jako opowieść według Sternberga
Robert Sternberg znany jest jako autor trójskładnikowej koncepcji miłości. Te trzy składniki to namiętność, intymność i zaangażowanie. Dominacja i obecność/nieobecność jednego ze składników powodują, że relacja może mieć charakter romantyczny, spełniony, toksyczny, platoniczny, przyjacielski itd.
W kolejnych badaniach poszedł o krok dalej, uznając, że te trzy składniki tworzą jedynie strukturę, ale jest jeszcze treść miłości, którą nazywa opowieścią. Według Sternberga każdy z nas, bardziej lub mniej świadomie, ma pewną wizję swojej miłości w formie narracyjnej i realizuje ją w relacji z drugim człowiekiem.
Opowieść o miłości i jej rodzaje
Sternberg opracował również typy opowieści o miłości. Podzielił je na pięć kategorii, a łącznie wyodrębnił 25 typów. Dodatkowo zauważył, że niektóre z opowieści są bardziej charakterystyczne dla kobiet, a inne dla mężczyzn.
Poniżej przedstawiamy pięć grup i przykładowe opowieści dla każdej z nich:
Opowieści symetryczne, polegające na wzajemnym wsparciu i dążeniu do celu, jakim jest szczęśliwy związek, np. opowieść o ogrodzie. Ogród jest metaforą związku, trzeba o niego dbać, by rozkwitał i nie zarastał chwastami.
Opowieści asymetryczne, polegające na dominacji jednej strony i walce o władzę, np. opowieść o nauczycielu i uczniu. Jedno z partnerów jest autorytetem i ocenia drugą osobę. Problem pojawia się, gdy ma dojść do zamiany ról.
Opowieści o obiektach zakładają, że partner i związek są obiektem, elementem pozwalającym na dążenie do celu. Np. w opowieści o dziele sztuki partner koncentruje się na wyglądzie drugiej osoby i traktuje ją jak bezcenne dzieło sztuki, które trzeba podziwiać.
Opowieści narracyjne oparte są na jakiejś zewnętrznej narracji, tak jakby rozwijały się zgodnie z napisaną wcześniej historią. Np. opowieść baśniowa to ta, w której marzymy o spotkaniu tego jedynego, księcia z bajki, by żyć długo i szczęśliwie.
Opowieści gatunkowe to takie, gdzie w relacji dominuje jedna cecha, np. opowieść humorystyczna. Wszystko obracane jest w żart i dominuje beztroska.
Każdy z nas ma jakąś opowieść o miłości, a najlepiej, gdy nie stoi ona w sprzeczności z opowieścią partnera. Opowieści zmieniają się też w czasie. To, czy związek będzie szczęśliwy, zależy od tego, czy uda nam się stworzyć wspólną opowieść.