w Psychologia, Związki

Jak mądrze zakończyć związek i nie złamać sobie (ani komuś) serca

Autor: Natalia Kostusiak, psycholog
Zakończenia bolą. Nawet jeśli wiemy, że to już czas – odejście od kogoś, kogo kiedyś się kochało (lub wciąż się kocha, ale „nie działa”), to jedno z najtrudniejszych doświadczeń emocjonalnych. Rozstania są tak bolesne, ponieważ nie kończą tylko relacji – kończą też wyobrażenie o wspólnej przyszłości. To jak strata świata, który sobie razem zbudowaliśmy… nawet jeśli tylko w głowie. Ale czasem zakończenie to nie porażka. To akt odwagi, uczciwości i szacunku – wobec siebie i drugiej osoby.

Piękna para siedzi na łóżku, podczas gdy kobieta uspokaja swojego chłopaka, co ją zdenerwowało

Dlaczego boimy się kończyć?

Ludzie często tkwią w relacjach, które już nie służą, z kilku powodów:

  • lęk przed samotnością („lepiej być z kimś niż samemu”),
  • poczucie winy („zranie go/jej będzie moją winą”),
  • inwestycja emocjonalna i czasowa („tyle razem przeszliśmy…”),
  • presja społeczna i rodzinne oczekiwania,
  • brak wiary, że „zasługuję na coś lepszego”.

Jak pokazują badania Joel i wsp. (2018), nawet osoby niezadowolone z relacji często decydują się zostać, bo… nie chcą zranić partnera. To tzw. „motywacja altruistyczna” – paradoksalnie przedłużająca cierpienie obu stron. https://psychologkostusiak.pl

Kiedy wiadomo, że to już czas?

Nie ma jednej odpowiedzi. Ale są czerwone flagi:

  • przewlekły brak bliskości, szacunku lub bezpieczeństwa,
  • powtarzające się raniące schematy mimo prób naprawy,
  • fundamentalnie różne wartości, które powodują cierpienie,
  • zanik radości, więzi, obecności – nawet przy dobrej woli,
  • więcej żalu niż nadziei.

Czasem relacja się kończy, bo jedna osoba się zmienia. Czasem – bo się nie zmienia. Każdy z tych scenariuszy jest ludzki. I bolesny.

Jak zakończyć związek z szacunkiem?

  1. Bądź szczery, ale łagodny
    Nie mów „bo mnie już nie kręcisz” albo „znalazłam lepszego”. Mów o swoich uczuciach i potrzebach: „Zauważyłam, że coraz trudniej mi budować z Tobą więź, której potrzebuję”.
  2. Zrób to osobiście (jeśli to bezpieczne)
    Rozstania przez SMS to dziś zbyt powszechne. Ale ludzie zasługują na godność. Zakończ związek z taką dojrzałością, z jaką chciałbyś, by ktoś zakończył z Tobą.
  3. Nie rozgrywaj – decyduj
    Nie groź rozstaniem. Nie zostawiaj uchylonych drzwi, jeśli wiesz, że ich nie otworzysz. Dla drugiej osoby to nie nadzieja – to tortura.
  4. Pozwól na żal
    Nie próbuj od razu być „kumplem/kumpelą”. Zostaw przestrzeń. Uznaj, że zakończenia wymagają czasu – i nie da się ich przeżyć „ładnie”.
  5. Zadbaj o siebie po wszystkim
    To, że Ty odchodzisz, nie znaczy, że nie cierpisz. Rozstanie to emocjonalne przestawienie życia. Możesz potrzebować wsparcia – przyjaciół, psychoterapii, ciszy. To normalne.

Jak zakończyć relację toksyczną?

Jeśli związek był przemocowy (psychicznie, emocjonalnie, fizycznie) – zakończenie bywa szczególnie trudne. Ofiary przemocy często doświadczają tzw. traumy przywiązaniowej, która sprawia, że… trudno odejść, mimo cierpienia.

Wtedy warto:

  • skorzystać z pomocy terapeuty lub grupy wsparcia,
  • mieć plan odejścia (logistyczny i emocjonalny),
  • pamiętać: nie jesteś odpowiedzialna/-y za emocje drugiej osoby, tylko za swoje granice.

Jak podkreśla Herman (1997), przemoc niszczy tożsamość, ale decyzja o odejściu ją odbudowuje.

Przesłanie

Zakończenie związku to nie tylko rozstanie z drugą osobą. To pożegnanie wersji siebie, która była częścią tej relacji. To może boleć – i to jest w porządku.

Ale zakończenie to też początek. To miejsce, w którym można wybrać siebie na nowo.

Nie każda miłość trwa wiecznie. Ale każda może nas czegoś nauczyć.
I każda zasługuje na zakończenie, które zostawi w sercu więcej zrozumienia niż żalu.

Nie musisz kończyć „ładnie”.
Ale możesz zakończyć uczciwie, cicho i z szacunkiem.
A to już bardzo dużo.

Bibliografia:

  • Herman, J. (1997). Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  • Joel, S., Gordon, A. M., Impett, E. A., MacDonald, G., & Keltner, D. (2018). How do people decide whether to stay or go in romantic relationships?Journal of Personality and Social Psychology, 115(5), 805–824. https://doi.org/10.1037/pspi0000131
  • Kołodziej-Zaleska, A., & Przybyła-Basista, H. (2011). Proces rozstania w związkach intymnych – mechanizmy psychologiczne i uwarunkowania. Psychologia Rozwojowa, 16(2), 25–36.
  • Levinger, G. (1976). A social psychological perspective on marital dissolution.Journal of Social Issues, 32(1), 21–47. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1976.tb02478.x
  • Mierzejewska-Floreani, A. (2019). Rozstanie to nie koniec świata. Jak się rozstać i nie zwariować. Znak.

 

*Artykuł sponsorowany

 

polecamy