Czasami bliscy nam ludzie z dobrych pobudek, okazując nam troskę, zaczynają przekraczać nasze granice. Takie sytuacje są powszechne i można sobie z nimi poradzić.
Jednak bywa też na odwrót: ktoś, pozorując troskę, próbuje przejąć nad nami kontrolę. Takie toksyczne kontrolowanie to forma manipulacji i podstępu. Warto je w porę rozpoznać, by postawić granicę lub się zdystansować.
Toksyczne kontrolowanie – rodzaje
Toksyczna kontrola może mieć różne odsłony. Zawsze natomiast dąży do osłabienia drugiej osoby i podporządkowania jej sobie. Odbywa się to przez obniżenie jej samooceny i wzbudzenie poczucia winy. Oto trzy najczęstsze formy toksycznego kontrolowania:
Chorobliwa zazdrość
Kontrola i zazdrość zwykle idą ze sobą w parze. Chorobliwie zazdrosny partner będzie Cię sprawdzał i regularnie przekraczał granice prywatności. Będzie wydzwaniał, przeszukiwał Twój telefon, a nawet Cię śledził.
Wszystko uzasadni swoimi bezpodstawnymi obawami oraz tym, że nie okazujesz mu miłości i oddania. Po pewnym czasie zaczniesz się do tego dostosowywać i unikać wyjść i spotkań.
Uzależnienie
Kolejną formą toksycznej kontroli jest uzależnianie od siebie na różnych polach. Toksyczny partner będzie budował w Tobie poczucie, że bez niego nie istniejesz i nie poradzisz sobie sama, a Twoja wartość zależy tylko od niego. Uzależni Cię w ten sposób od siebie emocjonalnie. Może to też zrobić z pomocą szantażu ekonomicznego i izolacji od Twoich bliskich.
Gaslighting
Trzecia forma toksycznej kontroli jest wyjątkowo perfidna. To tzw. gaslighting, polegający na wmawianiu ofierze, że jej percepcja i zdrowie psychiczne są zaburzone. Podważana jest racjonalna ocena sytuacji, pamięć, reakcje emocjonalne i wszelki inne wrażenia. Partner może uzasadniać swoje działania troską o kondycję psychiczną partnerki.
Jak sobie radzić z toksyczną kontrolą?
Odkrycie, że jest się ofiarą toksycznego kontrolowania, jest jak zimny prysznic. Im bardziej zaawansowane są działania manipulatora, tym trudniej się od niego uwolnić.
Najważniejsze to zacząć stawiać granice oraz nawiązać kontakt z bliskimi osobami, które mogą udzielić Ci wsparcia. Krok po kroku staraj się uniezależniać na różnych polach. W razie potrzeby (a prawdopodobieństwo, że takowa zaistnieje, jest spore) zwróć się o pomoc do specjalisty.